تأثیر عوامل اکولوژیکی بر پراکنش گونه های غالب مرتعی مراتع شهرستان سمیرم

پوشش گیاهی مهم¬ترین عامل تأثیرگذار بر پایداری و تعادل اکوسیستم¬هاست. بنابراین شناخت عواملی که باعث استقرار و پراکنش جوامع گیاهی می¬شوند، ضروریست. هدف از این پژوهش شناخت تأثیر عوامل اکولوژیکی بر پراکنش گونه¬های گیاهان مرتعی در شهرستان سمیرم استان اصفهان می¬باشد. برای این منظور، نمونه¬برداری از پوشش گیاهی به روش سیستماتیک-تصادفی انجام شد. در این روش در هر منطقه نمونه گیری 4 ترانسکت به طول 50 متر در نظر گرفته شد که در امتداد هر ترانسکت تعداد 10 پلات که با توجه به اندازه نمونه تعیین شده، در فواصل 5 متری قرار داده شده و پارامترهای پوشش گیاهی در این پلات ها اندازه گیری گردید. همچنین نمونه های خاک در عمق 50-0 سانتی¬متر به عنوان عمق موثر خاک بر گیاه، در ابتدا و انتهای هر ترانسکت برداشت شد. خصوصیات خاک شامل مقادیر درصد پتاسیم، درصد شن، درصد سیلت، درصد رس، درصد فسفر، اسیدیته، درصد آهک و هدایت الکتریکی اندازه¬گیری شد، از عوامل توپوگرافی شیب، جهت جغرافیایی و ارتفاع ثبت گردید. داده های اقلیمی مربوط به خصوصیات آب و هوایی منطقه مورد مطالعه میانگین بارش ماهیانه و سالیانه که بر پراکنش گونه¬های مرتعی غالب منطقه تأثیر داشتند با استفاده از ایستگاه¬های معرف منطقه مورد مطالعه در سالهای مورد بررسی جمع¬آوری شد. به منظور بررسی رابط? بین پراکنش گونه¬های گیاهی و خصوصیات اکولوژیکی (ویژگی¬های خاک، ارتفاع، شیب، جهت وخصوصیات بارندگی) و تعیین مهمترین متغیرها، از روش تحلیل عاملی استفاده گردید. با استفاده از این تکنیک عاملها به شش عامل اصلی کاهش و با استفاده از چرخش واری ماکس چرخش داده شدند و هنگام اجرای تحلیل عاملی از روش مولفه¬های اصلی(pc) استفاده شد. به طور کلی نتایج نشان داد از میان متغیر¬های اکولوژیکی مورد مطالعه، پارامترهای ارتفاع، بارش، شیب، جهت جغرافیایی، درصد شن و درصد سیلت خاک بالاترین نمرات ضریب عاملی و بیشترین درصد واریانس را به خود اختصاص داده¬¬اند، بنابراین به عنوان مهمترین عوامل موثر بر پراکنش گونه¬های غالب مرتعی در منطقه مورد مطالعه شناخته می¬شوند.